ਐ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕੋ ,ਹੁਣ ਤਸੀਂ ਸਾਰੇ ਚੁਪ ਚਾਪ ਪਾਸਾ ਵੱਟ ਕੇ ਮੇਰੋ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ,ਪਰ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਪਣਾ ਦੁਖ ਦਸੱਣ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਗਿਲਾ ਕਰਨਾ ਨੂੰ ਤਰਸਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ , ਪਰ ਕਿਸੇ ਪਾਸ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਵੇਹਲ ਨਹੀਂ ,ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਕੱਲਾ ਹੀ ਬੁੜਬੁੜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ,ਕੋਈ ਸੁਣੇ ਜਾਂ ਨਾ ਸੁਣੇ ,ਤੁਹਾਡੀ ਮਰਜ਼ੀ ਹੈ ।ਕਿਓਂਕਿ ਮੇਰੇ ਵਾਂਗ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਹਾਲ ਵੀ ਇਵੇਂ ਹੀ ਹੋਵੇ ਗਾ ਪਰ ਅੱਜ ਮੈਂ ਅਪਣੇ ਮਨ ਦਾ ਗੁਬਾਰ ਕੱਢਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਗਿਲਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਸੁਣੋ ।
ਖੋਰੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਜਦੋਂ ਇਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਕਈ ਮੀਲਾਂ ਤੋਂ ਛੱਪੜਾਂ ,ਢਾਬਿਆਂ ੋ ,ਆਦਿ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਘੜੇ ਭਰਕੇ ਸਿਰ ਤੇ ਚੱਕ ਕੇ ਪੀਣ ਲਈ ਲਿਆਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ ,ਤੁਹਾਡੇ ਕਈ ਪਸੂ ਕਿੱਲਿਆਂ ਤੇ ਬੱਝੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਘੜੀਆਂ ਬਦੀ ਤਰਸਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ , ਓਦੋ ਤੁਹਾਡੀ ਹਾਲਤ ਤੇ ਤਰਸ ਕਰਕੇ , ਕਿਸੇ ਪਰ ਉਪਕਾਰੀ ਪੁਰਸ਼ ਕਾਰਣ ਮਾਲਕ ਦੀ ਮੇਹਰ ਸਦਕਾ ਮੇਰਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ , ਤੇ ਮੇਰੀ ਹਿੱਕ ਵਿਚੋਂ ਠੰਡੇ ਮਿੱਠੇ ਜਲ ਨੇ ਤੁਹਾਡੀ ਪਿਆਸ ਇਸ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਹੀ ਬੁਝਾਉਣ ਦਾ ਮੈਂ ਉਪਰਾਲਾ ਬਣਿਆ ,ਜੇ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਵੱਖੀ ਵਿਚ ਲੱਗੀ ਸਿਲ ਤੇ ਉੱਕਰਿਆ ਉਸ ਪਰ ਉਪਕਾਰੀ ਪੁਰਸ਼ ਦਾ ਨਾਂ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਜਨਮ ਤਾਰੀਖ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹ ਸੱਕਦੇ ਹੋ,ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਗ ਪਗ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਚਾਰ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੱਕ ਤੁਹਾਡੀ ੱਿeੱਕ ਮਾਂ ਵਾਂਗਰ ਅਪਣੀ ਹਿੱਕ ਵਿਚੋਂ ਠੰਡਾ ਠਾਰ ਪਾਣੀ ਪਿਆ ਕੇ ਤੁਹਾਡੀ ਪਿਆਸ ਬੁਝਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਜਿਸ ਗੁਰੂ ਬਾਬੇ ਨੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਕਹਿਕੇ ਸਤਿਕਾਰਿਆ ਉਸ ਨਾਲ ਮੈਂ ਪੂਰੀ ਵਾਹ ਲਾਹਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਪਾਉਣ ਦਾ ਪੂਰਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ।ਜਦੋਂਵੀ ਕੰਮਾਂ ਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਥੱਕੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਘਰ ਪਰਤੇ ਮੇਰੇ ਠੰਡੇ ਜਲ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਪਿਆਸ ਤੇ ਥਕਾਵਟ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ।
ਸ਼ਵੇਰੇ ਸ਼ਾਮ ਕੁੜੀਆਂ ਨੱਢੀਆਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਦੀ ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਦੀ ਭੀੜ ਦੀ ਰੌਣਕ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ , ਘੜਿਆਂ ਨਾਲ ਘੜੇ ਖਹਿੰਦੇ ,ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਪਾਣੀ ਲਈ ਆਉਂਦੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਬਾਲਟੀਆਂ ਖੜਕਦੀਆਂ ਦੀ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ,ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਦੇ ਹਾਸਿਆਂ ਦੀ ਛਣਕਾਰ ਵਿਚ ਮੈਂ ਬੜਾ ਖੁਸ਼ ਰਹਿੰਦਾ ਮੇਰੀ ਹਿੱਕ ਤੇ ਘੜਿਆਂ ਦੀ ਘਾਸਰ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਅਜੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ , ਮੈਂ ਕਦੇ ਸੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤੀ ,ਪਰ ਹੁਣ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਹੀ ਏਨੀ ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਹੋਣਗੇ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸੱਭ ਕੁਝ ਮੇਰੇ ਵਾਂਗ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖਿਆ ਯਾਦ ਹੋਵੇਗਾ ,ਮੈਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯਾਦ ਹੈ , ਜਦੋਂ ਮੀਂਹ ਹਨੇਰੀਆ ਕਾਰਣ ਜਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਮੇਰੇ ੇਵਿਚ ਔੜ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਮੀਂਹ ਹਨੇਰੀਆਂ ਕਰਕੇ ਗਾਰ ਇੱਕਠੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕੁਝ ਉਦਮੀ ਲੋਕ ਬੜੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਮੇਰੇ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰ ਕੇ ਗਾਰ ਕੱਢ ਕੇ ਮੇਰੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਾਫ ਕਰਨ ਦਾ ਉੱਦਮ ਕਰਕੇ ਸਾਫ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਹੀਲਾ ਕਰਦੇ ਸਨ , ਮੇਰੀ ਸਾਂਝ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਸੀ ਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਮੇਰੇ ਨਾਲ । ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਆਪਸੀ ਜੀਵਣ ਜੁੜਿਆਂ ਹੋਇਆ ਸੀ ।
ਕਦੇ ਸਮਾ ਸੀ ਜਦੋ ਮੇਰਾ ਭਰਿਆ ਜਲ ਲੈ ਜਾਕੇ ਤੁਸੀਂ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿਚ ਪੂਜਾ ਆਰਤੀਆਂ ਉਤਾਰਦੇ ਅਪਣੇ ਠਾਕੁਰ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਕੇ ਅਸੀਸਾਂ ਲੈਂਦੇ ਸੀ ,ਅਤੇ ਲਗ ਪਗ ਮੇਰੇ ਹੀ ਹਾਣ ਦੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲਗਾਏ ਪਿੱਪਲ ਦੇ ਹੱਥੀਂ ਲਾਏ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਇਸ ਠੰਡੇ ਜਲ ਦੀਆਂ ਗੜਵੀਆਂ ਪਾਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੀ ਠੰਡੀ ਮਿਠੀ ਛਾਂ ਮਾਣਦੇ ਸੀ ,ਉਸ ਹੇਠਾਂ ਗਰਮੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਮੰਜੇ ਡਾਹ ਕੇ ਹੱਸਦੇ ਗੱਪਾਂ ਮਾਰਦੇ ਤੇ ਕਦੇ ਗਾੜ੍ਹੀ ਨੀਂਦੇ ਸੱਤੇ ਕਿੰਨੇ ਚੰਗੇ ਲaਦੇ ਸਾਓ ਮੈਨੂੰ ਸਾਰ , ਪੰਛੀ ਵੀ ਉਸ ਵੱਡੇ ਪਿੱਪਲ ਤੇ ਕਲੋਲਾਂ ਕਰਦੇ, ਕਿੰਨੇ ਚੰਗੇ ਦਿਨ ਸਨ ਉਹ ।ਫਿਰ ਸਮੇਂ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕਰਵਟ ਬਦਲੀ ,
ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ , ਹੌਲੀ ੨ ਘਰਾਂ ੁਵਿਚ ਨਲਕੇ ਲੱਗਣ ਕਰਕੇ ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਕਦਰ ਘਟਣ ਲੱਗੀ , ਫਿਰ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਨੇ ਨਲਕਿਆਂ ਤੇ ਮੋਟਰਾਂ ਲਾਕੇ ਤੇ ਮੋਟਰਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਸਮਰਸੀ ਬਲ ਪੰਪ ਲਾ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਹੋਰ ਅਣਗੌਲਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਬੰਬੀਆਂ ਲੱਗ ਜਾਣੈ ਕਾਰਣ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਪੂਰੀ ਬੇਧਿਆਨੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੇਰੀ ਹਿੱਕ ਖੁਸ਼ਕ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈ ਮੇਰੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਰੌਣਕਾਂ ਵੇਖਦੇ ੨ ਹੀ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਈਆਂ ,ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬੀਤੇ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ੨ ਰੋਂਦੇ ੨ ਮੁੱਕ ਜਾਣ ਕਰਕੇ ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਣੀ ਚਲੀ ਗਈ ,ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸਾਰੇ ਮੈਨੂੰ ਹੁਣ ਅਨ੍ਹਾ ਖੂਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ,ਸਮੇਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਹੁਣ ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਜੋਗਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣ ਦਿੱਤਾ ,ਇਸ ਤੋਂ ਭੈੜੀ ਹਾਲਤ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਉਮਰ ਦੇ ਉਸ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥੀ ਪਾਣੀ ਪਾ ਪਾ ਵੱਡੇ ਕੀਤੇ ਬਿਰਧ ਪਿੱਪਲ ਨਾਲ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਿਆਣੇ ਬਿਆਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਸਾਈ ਲੱਕੜ ਦੇ ਕਾਰੋ ਬਾਰੀਆਂ ਕੋਲ ਅਪਣੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਮੰਤਵ ਲਈ ਵੇਚ ਕੇ ਦਿਨ ਦਿਹਾੜੇ ਬੇ ੋਲੋੜਾ ਸਮਝ ਕੇ ਕਤਲ ਕਰਵਾਇਆ ,ਜਦੋਂ ਉਸ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਦੇ ਜਿਸਮ ਨੂੰ ਆਰੀਆਂ ਕੁਹਾੜਿਆਂ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਅੰਗ ੨ ਕੱਟਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਦ ਉਸ ਦੀਆਂ ਦਰਦ ਭਰੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਤੇ ਖੜਾਕ ਨੇ ਮੇਰਾ ਅੰਦਰ ਵੀ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ।ਲੋਕ ਤਾਂ ਹੁਣ ਉਸ ਵਿਚਾਰੇ ਦੀ ਯਾਦ ਵੀ ਹੁਣ ਭੁਲ ਗਏ ਹਨ ,ਪਰ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜੋ ਹੁਣ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ , ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਉਸ ਵਿਚਾਰੇ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹੈ ,ਮੇਰੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਮਿਟਾaੁਣ ਦਾ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਬੜਾ ਭੱਧਾ ਤਰੀਕਾ ਲਭਿਆ ਹੈ , ਮੇਰੀ ਹਿੱਕ ਤੇ ਰੋਜ਼ ਕੁਝ ਵੇਹਲੜ ਮੰਢੀਰ ਦਾਰੂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਹੋਸ਼ ਗੁਆ ਕੇ ਅੱਧੀ ੨ ਰਾਤ ਗਏ ਤੱਕ ਗੰਦ ਮੰਦ ਬੋਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ,ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਭੇਣਾਂ ਨੂੰ ਇੱਥੋਂ ਆਉਣ ਜਾਣ ਤੋਂ ਸਦਾ ਝਿਜਕ ਆਉਂਦੀ ਹੈ , ਮੈਨੂੰ ਅਨ੍ਹੇ ਮੂਰੇ ਹੋਏ ਨੂੰ ਪੂਰ ਕੇ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਮੇਰੇ ਅਮਦਰ , ਨਾਲ ਦੇ ਘਰ ੱਿਮਟੀ ਘੱਟਾ ਕੂੜਾ ਕਰਕਟ ,ਗੰਦ ਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਕੁਝ ਖੇਹ ਸੁਟ ਕੇ ਮੈਨੂ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਆਲਾ ਦੁਆਲਾ ਵੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ,ਤੇ ਰੀਸੋ ਰੀਸੀ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਹੀ ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੌਂ ਅੱਗੇ ਹਨ ,ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ,ਮੈਂ ਬੇ ਵੱਸਾ ਜੇਹਾ ਹੋਕੋ ਸੱਭ ਕੁਝ ਅਪਨੇ ਸਿਰ ਤੇ ਜਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ,ਬੱਸ ਮੇਰੀ ਤਾਂ ਹੁਣ ਇਹੋ ਫਰਿਆਦ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਅੱਗੇ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੀ ਹੁਣ ਹੋਰ ਬੇ ਪਤੀ ਹੋਣ ਤੋਂ , ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਕਿਸੇ ਭਾਰੀ ਸਿਲ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਦਾ ਲਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ,ਕਿਉਕਿ ਨੇਤ੍ਰ ਹੀਣ ਤਾਂ ਮੈੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਾਫੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੋ ਚੁਕਾਂ ਹਾਂ , ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਮੇਰੀ ਬੋਲਣ ਅਤੇ ਸੁਨਣ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਸਦਾ ਲਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਤੀ ਜਾਵੇ ਮੈਂ ਤਹਾਥੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਔਖੇ ਵੇਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਿਸੇ ਉਪਕਾਰ ਬਦਲੇ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ।
ਇਹ ਖੇਚਲ ਵੀ ਮੈਂ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਦੇ ਰਿਹਾ ਕਿ ਸਮੇਂ ਦਾ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਫਿਰ ਅਪਨੀ ਕਰਵਟ ਕਦੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨੂੰ ਮੁੜ ਕਿਸ ਵੇਲੇ ਬਦਲੇ ਤੇ ਫਿਰ ਮੈਂ ਤੁਹਡੇ ਔਖੇ ਵੇਲੇ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਆ ਸਕਾਂ , ਮੈਂ ਇਹ ਗਿਲਾ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਅਪਨੇ ਸਮਝ ਕੇ ਹੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਗਿਲੇ ਤਾਂ ਆਖਿਰ ਆਪਣਿਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਨਾ ,ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਮੇਰ ਵਰਗੇ ਨੇਤ੍ਰ ਹੀਣ ਬੇ ਬੱਸ ਅਨ੍ਹੇ ਖੁਹ ਨੇ ਤਹਾਡਾ ਹੁਨ ਇਸ ਹਾਲ ਵਿਚ ਕੀ ਸੁਵਾਰਨਾ ਹੈ ।
-----------------------------------------------------------------------------